ಚರ್ಮದ ಗಣಿತ
ಡಾ. ಕಿರಣ್ ವಿ.ಎಸ್.
ವೈದ್ಯರು
ನಮ್ಮ ಶರೀರದ ಅತ್ಯಂತ ತೂಕದ ಅಂಗ ಯಾವುದು ಎಂದು
ಪ್ರಶ್ನಿಸಿದರೆ ಮೊದಲ ಆಲೋಚನೆ ಹೋಗುವುದು ಯಕೃತ್,
ಮಿದುಳು ಬಗ್ಗೆ. ಆದರೆ ಸರಿಯಾದ ಉತ್ತರ ಅವೆರಡೂ ಅಲ್ಲ. ನಮ್ಮ ಅಂಗಗಳನ್ನು ತೂಕದ
ಅನುಸಾರ ಪಟ್ಟಿ ಮಾಡುತ್ತಾ ಹೋದರೆ ಎರಡರಿಂದ ಹತ್ತನೆಯ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿನ ಎಲ್ಲ ಅಂಗಗಳ ಒಟ್ಟು
ತೂಕಕ್ಕಿಂತಲೂ ಮೊದಲ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿರುವ ಅಂಗದ ತೂಕ ಹೆಚ್ಚು. ಇಷ್ಟು ಭಾರಿ ಅಂಗದ ಬಗ್ಗೆ ಎಲ್ಲರಿಗೂ
ತಿಳಿದಿದೆಯಾದರೂ, ಅದನ್ನು ಅಂಗ ಅನ್ನುವ ಪರಿಗಣನೆಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಮಂದಿ
ತಂದಿರಲಾರರು. ನಾವು ಚರ್ಚಿಸುತ್ತಿರುವುದು ದೇಹದ ಹೊರ ಆವರಣವಾದ ಚರ್ಮದ ಬಗ್ಗೆ.
ದೇಹ ತೂಕದ ಹದಿನೈದು ಪ್ರತಿಶತ ತೂಕ ಚರ್ಮದ್ದು.
ಅಂದರೆ, ಸುಮಾರು
70 ಕಿಲೋಗ್ರಾಂ ತೂಗುವ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಚರ್ಮದ ತೂಕ ಸುಮಾರು ಹತ್ತೂವರೆ ಕಿಲೋಗ್ರಾಂ. ಮೂಳೆಗಳು,
ಸ್ನಾಯುಗಳು, ಮತ್ತು ರಕ್ತದ ತೂಕ ಮಾತ್ರ ಇದಕ್ಕಿಂತ
ಹೆಚ್ಚಿದ್ದರೂ, ಒಂದು ನಿರಂತರತೆಯಿಲ್ಲದೆ ಬಿಡಿಬಿಡಿಯಾಗಿ ದೇಹದಲ್ಲಿ
ಹರಡಿಕೊಂಡಿರುವ ಕಾರಣದಿಂದ ಅವುಗಳು “ಅಂಗ”ಗಳ ಪರಿಭಾಷೆಗೆ ಬರುವುದಿಲ್ಲ. ಹೀಗಾಗಿ, ಚರ್ಮ ದೇಹದ ಅತ್ಯಂತ ತೂಕದ ಅಂಗ.
ದೇಹದ ಎಲ್ಲ ತಿರುವುಗಳನ್ನೂ ಚರ್ಮ ಆಕ್ರಮಿಸಿದೆ.
ಚರ್ಮವನ್ನು ಸಪಾಟಾಗಿ ಹರಡಿದರೆ ಸುಮಾರು 22 ಚದರ-ಅಡಿ (2.1 ಚದರ ಮೀಟರ್) ವಿಸ್ತೀರ್ಣವಾಗುತ್ತದೆ.
ತನ್ನ ಅಡಿಯಲ್ಲಿರುವ ಆಯಾ ಅಂಗಗಳ ಅಗತ್ಯಕ್ಕೆ ತಕ್ಕಂತೆ ಚರ್ಮದ ರಚನೆ ಸ್ಪಂದಿಸುತದೆ. ಕಣ್ಣುಗಳ
ಮೇಲಿನ ಚರ್ಮ ಅತ್ಯಂತ ತೆಳು – ಕೇವಲ 0.02 ಮಿಲಿಮೀಟರ್. ಅದಕ್ಕೆ ಪ್ರತಿಯಾಗಿ ಕಾಲುಗಳ ಪಾದದಡಿಯ
ಚರ್ಮ ಅತ್ಯಂತ ದಪ್ಪ – ಸುಮಾರು ಒಂದೂವರೆ ಮಿಲಿಮೀಟರ್. ಚಲನೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗುವ ಕೀಲುಗಳ ಸುತ್ತಲಿನ
ಚರ್ಮ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಹಿಗ್ಗಬಲ್ಲದು. ಆದರೆ,
ಚಲನೆ ಬೇಕಿಲ್ಲದ ಭಾಗಗಳ ಮೇಲಿನ ಚರ್ಮ ಹೆಚ್ಚು ಹಿಗ್ಗದಂತೆ ಬಿಗಿಯಾಗಿರುತ್ತದೆ.
ಚರ್ಮದಲ್ಲಿ ಮೂರು ಪದರಗಳಿವೆ. ಮೇಲ್ಭಾಗದ
ಚರ್ಮವನ್ನು ಎಪಿಡೆರ್ಮಿಸ್ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ. ಇದರ ಬಹುತೇಕ ಕೋಶಗಳು ಜೀವಂತವಿರುವುದಿಲ್ಲ. ಈ ಪದರ
ಸುಲಭವಾಗಿ ನೀರನ್ನು ತನ್ನೊಳಗೆ ಹೋಗಗೊಡಲಾರದು. ಮಧ್ಯದ ಪದರ ಡರ್ಮಿಸ್. ಇದರಲ್ಲಿ ಕೂದಲಿನ ಬುಡ, ಸ್ವೇದ ಗ್ರಂಥಿಗಳು
ಇರುತ್ತವೆ. ಅದರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಚರ್ಮದ ಪೋಷಣೆಗೆ ಬೇಕಾಗುವ ರಕ್ತನಾಳಗಳು, ಚರ್ಮದ
ಅಡಿಯ ಕೊಬ್ಬಿನ ಭಾಗ ಇರುತ್ತವೆ.
ಒಂದು ಚದರ ಇಂಚು (ಸುಮಾರು 6.5 ಚದರ
ಸೆಂಟಿಮೀಟರ್) ಚರ್ಮದಲ್ಲಿ ಏನಿಲ್ಲವೆಂದರೂ ಎರಡು ಕೋಟಿ ಜೀವಕೋಶಗಳಿರುತ್ತವೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ಚರ್ಮಕ್ಕೆ
ಬಣ್ಣ ನೀಡುವ 60,000 ಮೆಲನಿನ್ ಕೋಶಗಳು; 1000 ನರಗಳು; 20 ರಕ್ತನಾಳಗಳು, ಬೆವರನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸುವ 650 ಸ್ವೇದ
ಗ್ರಂಥಿಗಳು ಸೇರಿವೆ. ಚರ್ಮದ ವಿಸ್ತೀರ್ಣ ಸುಮಾರು 3200 ಚದರ ಇಂಚುಗಳು ಎಂದಾದಲ್ಲಿ ಚರ್ಮದ
ಜೀವಕೋಶಗಳೇ 6000 ಕೋಟಿಗೂ ಹೆಚ್ಚು. ಹೊರಜಗತ್ತಿನ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಹೊಡೆತಕ್ಕೂ ಮೊಟ್ಟಮೊದಲು
ಗುರಿಯಾಗುವ ಚರ್ಮದ ಕೋಶಗಳು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಸವೆಯುತ್ತವೆ. ಹೀಗಾಗಿ ಅವುಗಳ ಪುನರುತ್ಪಾದನೆಯೂ ಅಷ್ಟೇ
ಕ್ಷಿಪ್ರವಾಗಿ ನಡೆಯಬೇಕು. ಸರಾಸರಿ 28 ದಿನಗಳಿಗೊಮ್ಮೆ ಚರ್ಮದ ಬಹುತೇಕ ಜೀವಕೋಶಗಳು ನಶಿಸಿ,
ಹೊಸ ಕೋಶಗಳಿಂದ ಭರ್ತಿಯಾಗುತ್ತವೆ. ಈ ಲೆಕ್ಕಾಚಾರದಂತೆ ಪ್ರತಿ ನಿಮಿಷ 30,000 ಜೀವಕೋಶಗಳು ಸತ್ತು, ಆ ಜಾಗದಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಜೀವಕೋಶಗಳು
ಉತ್ಪತ್ತಿಯಾಗುತ್ತವೆ. ಹೀಗೆ ಮರಣಿಸಿದ ಜೀವಕೋಶಗಳು ಧೂಳಿನಲ್ಲಿ ಸೇರಿಹೋಗುತ್ತವೆ. ಮನೆಯಲ್ಲಿ
ಗುಡಿಸಿದ ಕಸದಲ್ಲಿನ ಧೂಳಿನಲ್ಲಿ ಅರ್ಧದಷ್ಟು ಭಾಗ ಹೀಗೆ ಮರಣಿಸಿರುವ ಚರ್ಮದ ಜೀವಕೋಶಗಳು.
ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಶ್ರಮಕ್ಕೆ ತಕ್ಕಂತೆ ಚರ್ಮದಲ್ಲಿ
ಉತ್ಪತ್ತಿಯಾಗುವ ಬೆವರಿನ ಪ್ರಮಾಣ ಬದಲಾಗುತ್ತದೆ. ತೀರಾ ಕಡಿಮೆ ಶರೀರ ಶ್ರಮ ಇರುವವರಲ್ಲಿಯೂ
ದಿನವೊಂದಕ್ಕೆ ಸುಮಾರು 3-4 ಲೀಟರ್ ಬೆವರು ಬಿಡುಗಡೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ಶ್ರಮಜೀವಿಗಳಲ್ಲಿ ಇದು
ದಿನವೊಂದಕ್ಕೆ 10 ಲೀಟರ್ ಪ್ರಮಾಣ ತಲುಪಬಹುದು. ಬೆವರಿನ ಮೂಲ ಉದ್ದೇಶ ಶರೀರವನ್ನು
ತಂಪಾಗಿಡುವುದು. ಮಾನವರಂತೆ ಬೆವರಬಲ್ಲ ಪ್ರಾಣಿಗಳು ಹೆಚ್ಚಿಲ್ಲ. ಹೀಗೆ ಬೆವರುವ ಕಾರಣದಿಂದಲೇ
ದೇಹಗಾತ್ರಕ್ಕೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ಇತರ ಅನೇಕ ಪ್ರಾಣಿಗಳಿಗಿಂತಲೂ ಮಾನವನ ಕಾರ್ಯಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಅಧಿಕ.
ಜೀವವಿಕಾಸದಲ್ಲಿ ಬೆವರಬಲ್ಲ ಜೀವಿಗಳು ಬೆವರದಿರುವ ಪ್ರಾಣಿಗಳಿಗಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚು ಸಮರ್ಥವಾಗುತ್ತವೆ.
ಚರ್ಮ ಬ್ಯಾಕ್ಟೀರಿಯಾದಂತಹ ಜೀವಿಗಳ ಆಗರ. 19
ಬೇರೆಬೇರೆ ಗುಂಪುಗಳ ಸುಮಾರು 1000ಕ್ಕೂ ಅಧಿಕ ಬಗೆಯ ಬ್ಯಾಕ್ಟೀರಿಯಾಗಳು ಚರ್ಮದಲ್ಲಿ ಕಾಣುತ್ತವೆ.
ಒಂದು ಚದರ ಇಂಚು ವಿಸ್ತೀರ್ಣದ ಚರ್ಮದಲ್ಲಿ ಎರಡು ಕೋಟಿ ಜೀವಕೋಶಗಳಿರುತ್ತವಷ್ಟೇ? ಅಷ್ಟು ವಿಸ್ತೀರ್ಣದ
ಚರ್ಮದಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುವ ಬ್ಯಾಕ್ಟೀರಿಯಾಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ ಐದು ಕೋಟಿಗೂ ಅಧಿಕ. ಅಂದರೆ, ಜೀವಕೋಶಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಗಿಂತಲೂ ಬ್ಯಾಕ್ಟೀರಿಯಾಗಳೇ ಹೆಚ್ಚು ಎಂದಾಯಿತು. ಕಾಲಿನ ಬೆರಳುಗಳ
ಸಂದುಗಳಲ್ಲಿ 14 ಬಗೆಯ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳಿವೆ. ಬೆವರಿನ ಗ್ರಂಥಿಗಳು ಉತ್ಪಾದಿಸುವ ಬೆವರಿಗೆ ವಾಸನೆ
ಇರುವುದಿಲ್ಲ. ಆದರೆ, ಬೆವರು ಚರ್ಮವನ್ನು ತಲುಪಿದ ಕೂಡಲೇ ಅದರ ಮೇಲೆ ಈ
ಪರೋಪಜೀವಿಗಳು ಧಾಂಗುಡಿಯಿಡುತ್ತವೆ. ಆಗ ಜರಗುವ ರಾಸಾಯನಿಕ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಗುವ
ವಸ್ತುಗಳು ವಿಶಿಷ್ಟ ವಾಸನೆಯನ್ನು ಸೂಸುತ್ತವೆ. ವ್ಯಕ್ತಿಯ ದೇಹದ ವಾಸನೆಗೆ ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಕಾರಣ.
ಚರ್ಮದ ವಿಸ್ತಾರಕ್ಕೆ ತಕ್ಕಂತೆ ಅದರೊಳಗಿನ
ಪ್ರೋಟೀನುಗಳನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸುವ ಜೀನ್’ಗಳೂ ಹೆಚ್ಚು. ದೇಹದಲ್ಲಿ ಪ್ರೋಟೀನ್ ಉತ್ಪತ್ತಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗಿರುವ ಜೀನ್’ಗಳ ಪೈಕಿ ಶೇಕಡಾ 70 ಚರ್ಮಕ್ಕೇ ಮೀಸಲು. ಆಯಾ ಚರ್ಮದ ಪ್ರಕಾರವನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸುವ 500
ವಿಶಿಷ್ಟ ಜೀನ್’ಗಳು ಚರ್ಮದಲ್ಲಿವೆ. ಚರ್ಮದ ಬಣ್ಣಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುವ ಮೆಲನಿನ್
ಮೊದಲಾದ ಐದು ಬಗೆಯ ವರ್ಣದ್ರವ್ಯ ರಾಸಾಯನಿಕಗಳೂ ಈ ಜೀನ್’ಗಳ ಕೈವಾಡವೇ. ಆಯಾ
ಭೌಗೋಳಿಕ ಪ್ರಾಂತ್ಯದ ಬಿಸಿಲಿನ ಮಟ್ಟಕ್ಕೆ, ಊದಾತೀತ ಕಿರಣಗಳ
ಸಾಂದ್ರತೆಗೆ ಚರ್ಮದ ಬಣ್ಣ ಅನುಗುಣವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಭೂಮಿಯ ಸಮಭಾಜಕ ವೃತ್ತದ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ
ಉಷ್ಣವಲಯದ ವಾಸಿಗಳಲ್ಲಿ ಚರ್ಮದ ಬಣ್ಣ ಗಾಢವಾಗಿದ್ದರೆ, ಅಲ್ಲಿಂದ
ಧ್ರುವಗಳತ್ತ ಚಲಿಸಿದಂತೆಲ್ಲಾ ಈ ಬಣ್ಣದ ಸಾಂದ್ರತೆ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು ಆಧರಿಸಿ ಚರ್ಮದ
ಬಣ್ಣವನ್ನು ಗುರುತಿಸಲು ಆರು ಸ್ತರಗಳ ಫಿಟ್ಜ್’ಪ್ಯಾಟ್ರಿಕ್ ಮಾಪನವಿದೆ.
ಒಂದು ಪ್ರಾಂತ್ಯದ ಹೆಂಗಸರ ಚರ್ಮದ ಬಣ್ಣ ಅದೇ
ಪ್ರಾಂತ್ಯದ ಗಂಡಸರ ಚರ್ಮದ ಬಣ್ಣಕ್ಕಿಂತ ತೆಳುವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಗರ್ಭದ ವೇಳೆ ಮತ್ತು ಹೆರಿಗೆಯ ನಂತರ
ಮಗುವಿಗೆ ಹಾಲೂಡಿಸುವ ಅಗತ್ಯಗಳಿಗೆ ಅನುಸಾರವಾಗಿ ಸ್ತ್ರೀಯರ ಕ್ಯಾಲ್ಸಿಯಂ ಆವಶ್ಯಕತೆ ಹೆಚ್ಚು.
ಕ್ಯಾಲ್ಸಿಯಂ ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ಶರೀರದಲ್ಲಿ ನಿಯಂತ್ರಿಸುವ ವಿಟಮಿನ್ ಡಿ ತಯಾರಿಕೆಗೆ ಸೂರ್ಯ
ರಶ್ಮಿಯಲ್ಲಿರುವ ಊದಾತೀತ ಕಿರಣಗಳ ಅಗತ್ಯವಿದೆ. ಕಪ್ಪು ಚರ್ಮದಲ್ಲಿ ಊದಾತೀತ ಕಿರಣಗಳ ಪ್ರವೇಶ
ಕಡಿಮೆ. ಹೀಗಾಗಿ, ಹೆಚ್ಚು ಊದಾತೀತ ಕಿರಣಗಳು ಪ್ರವೇಶಿಸುವಂತೆ ನಿಸರ್ಗ ಹೆಂಗಸರ ಚರ್ಮವನ್ನು ತೆಳುವಾಗಿಸಿ,
ಅದರ ಛಾಯೆಯ ಗಾಢತೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆಯಿಟ್ಟಿದೆ. ವೃದ್ಧರಲ್ಲಿಯೂ ಚರ್ಮ ತೆಳುವಾಗುತ್ತದೆ
ಮತ್ತು ವಯಸ್ಸಿಗೆ ಅನುಸಾರವಾಗಿ ತನ್ನ ಸಹಜ ಬಿಗುವನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.
ಚರ್ಮಕ್ಕೆ ಪೋಷಕಾಂಶಗಳು ದೊರೆಯುವುದು
ಅದರಡಿಯಲ್ಲಿನ ರಕ್ತನಾಳಗಳಿಂದ. ಚರ್ಮದ ತೀರಾ ಹೊರಭಾಗದ ಕೆಲವಂಶ ಮಾತ್ರ ವಾತಾವರಣದ ಆಕ್ಸಿಜನ್
ಬಳಸಿ ತನ್ನ ಕೆಲಸ ಸಾಧಿಸಬಲ್ಲದು. ಆದರೆ ಈ ಪ್ರಮಾಣ ತೀರಾ ಗೌಣ. ಕೆಲವು ಔಷಧಗಳನ್ನು ಸಾಕಷ್ಟು
ಸಾಂದ್ರತೆಯಲ್ಲಿ ಸೇರಿಸಿ ಚರ್ಮದ ಮೇಲೆ ಪಟ್ಟಿಯಂತೆ ಅಂಟಿಸಿದರೆ, ಅದರ ಅಲ್ಪ ಭಾಗವನ್ನು ಚರ್ಮ
ನಿಧಾನವಾಗಿ ರಕ್ತಕ್ಕೆ ಸೇರಿಸಬಲ್ಲದು. ಹೀಗಾಗಿ, ತೀರಾ ಅಲ್ಪ ಪ್ರಮಾಣದ
ಅಗತ್ಯ ಮಾತ್ರವಿರುವ ಕೆಲವು ಔಷಧಗಳನ್ನು ಈ ದಾರಿಯಲ್ಲಿ ಶರೀರಕ್ಕೆ ನೀಡಬಲ್ಲ ಅಂಟುಪಟ್ಟಿಗಳು
ಚಾಲ್ತಿಯಲ್ಲಿವೆ. ಈಚೆಗೆ ಸುಧಾರಿತ ನ್ಯಾನೋ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವನ್ನು ಬಳಸಿ ನಡೆಸಿದ ಪ್ರಯೋಗಗಳಲ್ಲಿ
40 ನ್ಯಾನೋಮೀಟರ್’ಗಿಂತ ದೊಡ್ಡ ಗಾತ್ರದ ಕಣಗಳು ಚರ್ಮದ
ಹೊರ ಆವರಣವನ್ನು ದಾಟಲಾರವು ಎಂದು ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ಕಂಡುಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು
ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಚರ್ಮದ ಮೂಲಕ ಔಷಧಗಳನ್ನು ರವಾನಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನಗಳು ನಡೆದಿವೆ. 40 ನ್ಯಾನೋಮೀಟರ್’ಗಿಂತಲೂ ಸಣ್ಣಕಣಗಳ ಬಳಕೆ; ಚರ್ಮದಿಂದ ರೋಮಗಳು ಹೊರಬರುವ
ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಇರಬಹುದಾದ ಹೆಚ್ಚು ಜಾಗವನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ದೊಡ್ಡ ಗಾತ್ರದ ನ್ಯಾನೋಕಣಗಳನ್ನು
ನುಗ್ಗಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನ; ಕೆಲ ರಾಸಾಯನಿಕಗಳ ಬಳಕೆಯಿಂದ ಚರ್ಮದ
ಮೇಲ್ಪದರವನ್ನು ತಾತ್ಕಾಲಿಕವಾಗಿ ಹಿಗ್ಗಿಸಿ, ಆ ಮೂಲಕ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಮಾಣದ
ನ್ಯಾನೋಕಣಗಳನ್ನು ದಾಟಿಸುವ ಸಾಧ್ಯತೆಗಳನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಚರ್ಮದ ಕ್ಯಾನ್ಸರ್’ನಂತಹ ಕಾಯಿಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಅದರೊಳಗೆ ಸರಿಯಾದ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿನ ಔಷಧ ನುಗ್ಗಿಸುವುದು ಸವಾಲಿನ
ಸಂಗತಿ. ಗಂತಿಯ ಮೇಲಿನ ಚರ್ಮದ ಮೂಲಕವೇ ಔಷಧ ನುಗ್ಗಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಫಲ್ಯ ಹೆಚ್ಚಬಹುದು
ಎನ್ನುವ ಆಶಯವಿದೆ.
ದೇಹ ಸೌಂದರ್ಯವನ್ನು ಮೊದಲ ನೋಟದಲ್ಲಿ ಬಿಂಬಿಸುವ
ಚರ್ಮ ಅಚ್ಚರಿಗಳ ಆಗರವೂ ಹೌದು. ನಮ್ಮ ದೇಹದ ಬಹುದೊಡ್ಡ ಅಂಗದ ಗಣಿತ ಅದರಷ್ಟೇ ವಿಸ್ಮಯಕಾರಿ.
------------------
ಮಾರ್ಚ್ 2023 ರ ಕುತೂಹಲಿ ವಿಜ್ಞಾನ
ಮಾಸಪತ್ರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟವಾದ ಲೇಖನ. ಕುತೂಹಲಿಯ ಮಾರ್ಚ್ 2023 ರ ಸಂಚಿಕೆಯನ್ನು ಓದಲು ಕೊಂಡಿ: http://bit.ly/3kNy1aq
ಕಾಮೆಂಟ್‌ಗಳಿಲ್ಲ:
ಕಾಮೆಂಟ್‌ ಪೋಸ್ಟ್ ಮಾಡಿ