CONTEMPLATING NOVEL SOLUTIONS – IMPROVISATION OF HEALTHCARE DELIVERY IN INDIA

When it comes to resolving any problem in India, thinking “out of the box” is simpler! Every problem is made more complicated by unnecessary tangling with social angle and politics, not to forget indiscipline, corruption and nepotism. Sometimes, it is futile to get into the problem and lost within the magnanimous maze of complexities that is created within!

This article is about one such “out of the box” solution to Healthcare delivery in India. The inspiration for this solution is our own Indian Railways. But, any further comparison stops beyond that!

There is no better example of “United India” than our Indian Railways. Technically, these railway lines have embodied the soul of India. It is impossible to imagine India without railways. Such railways have differential pricing system depending upon the facilities and comfort offered. Although the same engine pulls the train, there are First class, AC class, Sleeper Class, General class and so on. Why not the same arrangement in government hospitals?

As of now, most of the Govt hospitals follow “one size fits all” policy. Why not follow the concept of Railways and have different levels of comfort and pricing for Govt hospitals?

An example of a model can make this narration easier: In cities, close to the last stop of Metro rail stations, in around 100 acre Govt owned land, there should be Govt Hospital Complexes. There should be Four tiers of care. The first tier is completely free. Nothing should be charged from people getting healthcare at this level. Second tier should be “Helathcare at concessional fare”. Although everything is charged at this tier, it should be concessional and reasonably subsidized. The Third tier should be “No loss – No profit” model. Here, the hospital should take care of itself financially. There should not be any free treatment and at the same time, it should be subsidized either. There should not be any motive for profit, but the expenses should be taken care with own earning. The Fourth tier should be “Luxury healthcare”, wherein the pricing should match that of major corporate hospitals with facilities at par with them or even better. The income generated from the fourth tier should be utilized for managing the first two tiers. Overall, the entire health complex should have an objective of self-sustenance or minimal funding from Government, without any objective of making profit.

There should be an expert panel comprising of economists, legal advisors and doctors (and not politicians!) which would decide the pricing of tier 2, 3 and 4, which will be revised by the panel every 6 monthly. The latest prevailing pricing of these tiers should be accessible to everyone through websites. The price fixed for tier 4 should be enforced to private hospitals. No private hospital should be allowed to charge more than what pricing is levied for tier 4. The panel should also decide the staffing and heterogeneity of doctors for entire health complex. The administration of each health complex should be fairly independent and should be devoid of political and official interferences.

The health complex should also house the residences of staff and doctors. It should also have place for patients’ attendants, again in multiple tiers – from free dormitories to luxury suites. The health complex should also have schools, shopping of essentials and provision for all basic needs. In fact, Govt medical college can be shifted to this complex and can be administrated as a holistic model for health needs of our nation.

The salary and incentives for doctors and staff working at lower tiers should be partially higher. This should be as per latest central pay commission guidelines. The four tier system should be transparent, strict and fool-proof. Each patient should be allowed to decide at what level they would like to get treated, irrespective of barriers like ration card or income certificate or any similar proofs. There should not be any cross-over treatments. Someone getting admitted to tier 3 should not be allowed to have free treatment for any reason. Similarly, someone influential should not be allowed to get admitted in tier 1 and get treated at tier 4 with manipulation of records. The payment protocols should be completely cashless and the entire complex should be equipped to handle cashless transactions with seamless ease. 

Similar models can be set up at every 200 km with the nearest railway station at minimal accessible distance. All the health complexes should be interlinked with high-speed fibrenet connectivity with extensive limited access wi-fi facility. There should be video based telemedicine network between the health complexes for discussion of difficult cases at peripheral centres. The railway link should ease the transfer of patient from one centre to another with minimal effort. 

Each such health complex should be graded and such grades should be publically displayed. There should be additional incentives for maintaining high grades and consistent improvement in grades. The health complexes chronically obtaining low grades should be taken seriously and efforts should be made to improve the standards at best of discipline. There should not be unnecessary transfer of doctors and trained staff. The reporting system should be eased and happen at minimal levels to obtain best speed in execution.

If the Govt gets serious on such a revolution, it can make the first facility actually happen within 2 years! Good salary, adequate incentives, impressive facilities, fearless atmosphere, ample protection can draw doctors to any corner of state to carry on with functioning. The overall expenditure on health for the exchequer will be much lesser than what it is now. The model is replicable in all the state at a pan-national level. An expert committee should improvise this model and create an executable blueprint. 

The fact that the private entrepreneurs are becoming victorious in every field where the Govt has failed, shows that the population of this nation is still honest, hard working and diligent. Healthcare should not be unreachable even for the last person. Health for all should not just be rhetoric, but it should be a Gandhian dream come true.

ಸರ್ವರಿಗೂ ಆರೋಗ್ಯ – ಹೀಗೊಂದು ಪರ್ಯಾಯ

ಸರ್ಕಾರ ಮತ್ತು ಖಾಸಗಿ ವೈದ್ಯರ ನಡುವೆ ಜಿದ್ದಾಜಿದ್ದಿಗೆ ಕಾರಣವಾದ KPME ಕಾಯ್ದೆಯ ಅತ್ಯಂತ ಗಮನಾರ್ಹ ಅಂಶವೆಂದರೆ ಖಾಸಗೀ ಆಸ್ಪತ್ರೆಗಳು ವಿಧಿಸುವ ಸೇವಾಶುಲ್ಕಗಳ ಪ್ರಮಾಣದ ನಿಯಂತ್ರಣ. ಅತ್ಯಂತ ಹೆಚ್ಚು ಟೀಕೆಗೊಳಗಾದ ಅಂಶವೂ ಇದೇ. ಯಾವುದೇ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯ ಶುಲ್ಕಕ್ಕೆ ಒಂದು ಮಿತಿ ಇರಬೇಕು ಎಂದು ಸರ್ಕಾರ ಹೇಳಿದರೆ, ಆ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯೇ ಅವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಎಂದು ವೈದ್ಯರ ಅಭಿಪ್ರಾಯ.

ವೈದ್ಯೋದ್ಯಮಕ್ಕೆ ಯಾವುದೇ ಸಹಕಾರ ನೀಡದ, ಸಣ್ಣ ಪುಟ್ಟ ಕ್ಲಿನಿಕ್ ಗಳಿಗೆ ವ್ಯಾಪಾರ ಪರವಾನಗಿ (trade licence) ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಹಣ ವಸೂಲಿ ಮಾಡುವ, ನಮ್ಮ ದೇಶದಲ್ಲಿ ಇನ್ನೂ ತಯಾರಿಕೆಯೇ ಆರಂಭವಾಗಿಲ್ಲದ ಕಾರಣ ಬೇರೆ ವಿಧಿಯಿಲ್ಲದೇ ಹೊರದೇಶಗಳಿಂದ ತರಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಸಲಕರಣೆಗಳಿಗೆ ಮುಲಾಜಿಲ್ಲದೆ ವಾಣಿಜ್ಯ ಪ್ರತಿಶತ ತೆರಿಗೆ ಹಾಕುವ, ವಿದ್ಯುತ್, ನೀರು, ತೆರಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ವಿನಾಯತಿ ನೀಡದ, ಸರ್ಕಾರಿ ಆರೋಗ್ಯ ಯೋಜನೆಗಳಿಗೆ ಬದ್ಧವಾಗಿರುವ ಖಾಸಗಿ ಆಸ್ಪತ್ರೆಗಳಿಗೆ ನೀಡಬೇಕಾದ ಹಣವನ್ನು ನೀಡದೆ ಸತಾಯಿಸುವ, ಲಂಚಕೋರ ಅಧಿಕಾರಿಗಳ ಉಗ್ರಾಣವಾಗಿರುವ ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಖಾಸಗೀ ಆಸ್ಪತ್ರೆಗಳ ಶುಲ್ಕಗಳನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುವ ಯಾವುದೇ ನೈತಿಕ ಹಕ್ಕಿಲ್ಲ ಎಂದು ಖಾಸಗಿ ಆಸ್ಪತ್ರೆಗಳ ನಿರ್ವಾಹಕರ ಅಳಲು.

ಹಾಗೆಂದ ಮಾತ್ರಕ್ಕೆ ಎಲ್ಲಾ ಖಾಸಗಿ ಆಸ್ಪತ್ರೆಗಳೂ ಪ್ರಾಮಾಣಿಕ ಎನ್ನುವಂತಿಲ್ಲ. ಇಂದಿಗೂ ಪ್ರಾಮಾಣಿಕ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಿರುವ ನೂರಾರು ಖಾಸಗಿ ಆಸ್ಪತ್ರೆಗಳಿವೆ. ಇವರಲ್ಲಿ ಬಹಳ ಮಂದಿ ವೈದ್ಯರು ಸೇವಾಮನೋಭಾವ ಹೊಂದಿದವರೇ ಆಗಿದ್ದಾರೆ. ಎಷ್ಟೋ ಬಡರೋಗಿಗಳಿಗೆ ಉಚಿತ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ನೀಡಿ, ಜೊತೆಗೆ ತಮ್ಮ ಕೈಯಿಂದ ಅವರಿಗೆ ಹಣ ನೀಡಿರುವ ವೈದ್ಯರು ಅಪರೂಪವೇನಲ್ಲ. ಇಂತಹವರ ಸಂಖ್ಯೆ ಈಗಲೂ ಗಣನೀಯವಾಗಿದ್ದರೂ, ಅದಕ್ಕೆ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿ ಅಪ್ರಾಮಾಣಿಕ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಹಣ ಮಾಡುವವರೂ ಇದ್ದಾರೆ. ಇದಕ್ಕೆ ಕಾರಣಗಳನ್ನು ಹುಡುಕುತ್ತಾ ಹೋದರೆ ಅದು ಕಡೆಗೆ ಬೃಹತ್ ಮೊತ್ತದ ಕ್ಯಾಪಿಟೇಶನ್ ವಸೂಲಿಯಿಂದ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಪದವಿಗಳನ್ನು ಮಾರುವ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯಗಳಿಗೇ ಸುತ್ತಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು! ಮಾನವನ ಮೂಲಭೂತ ದುರಾಸೆಯ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನಿರ್ಲಕ್ಷಿಸಲು ಆಗದು.

ಎಲ್ಲರೂ ಸಮಸ್ಯೆಯ ವಿವಿಧ ಮುಖಗಳನ್ನೇ ಹೇಳುತ್ತಿದ್ದರೆ, ಪರಿಹಾರ ಸಿಗುವುದು ದೂರದ ಮಾತು. ನಮ್ಮ ದೇಶದ ಒಟ್ಟಾರೆ ಸಮಾಜೋ-ಆರ್ಥಿಕ ಸ್ಥಿತಿಗತಿ ಎಷ್ಟು ಜಟಿಲವೆಂದರೆ, ಸಮಸ್ಯೆಯ ಒಳಹೊಕ್ಕು ಯಾವುದೇ ಸಿಕ್ಕುಗಳನ್ನೂ ಬಿಡಿಸಲಾಗದು. ಪೆಟ್ಟಿಗೆಯ ಹೊರಗಿನ ಪರಿಹಾರಗಳ ಕಡೆಗೂ ಗಮನ ಹರಿಸಬೇಕು.

ಇಂತಹ ಒಂದು ಪರಿಹಾರದ ಸಾಧ್ಯತೆಯನ್ನು ಈಗ ನೋಡೋಣ: ಭಾರತದ ಅತ್ಯಂತ ಯಶಸ್ವೀ ಸರ್ಕಾರಿ ಉದ್ಯಮವೆಂದರೆ ರೈಲ್ವೆ ನಿರ್ವಹಣೆ. ಇಡೀ ಭಾರತವನ್ನು ಬೆಸೆದಿರುವುದು ಈ ರೈಲ್ವೆ ಹಳಿಗಳೇ. ರೈಲು ಪ್ರಯಾಣವಿಲ್ಲದ ನಮ್ಮ ದೇಶವನ್ನು ಊಹಿಸಲೂ ಅಸಾಧ್ಯ. ಇಂತಹ ರೈಲಿನಲ್ಲೂ ಸರ್ಕಾರ ಅನೇಕ ಪ್ರಯಾಣ ದರಗಳ ಸ್ತರಗಳನ್ನು ಇಟ್ಟಿದೆ. ಅನುಕೂಲಕ್ಕೆ ತಕ್ಕಂತೆ ಪ್ರಯಾಣ ದರ. ಸುಮಾರು 18 ಲಕ್ಷ ರೂಪಾಯಿ ಟಿಕೇಟು ಬೆಲೆ ಇರುವ ಐಷಾರಾಮಿ ಮಹಾರಾಜ ರೈಲಿನಿಂದ ಹಿಡಿದು ತೀರಾ ಹತ್ತು ರೂಪಾಯಿ ಬೆಲೆಯ ಪ್ರಯಾಣಿಕರ ರೈಲಿನವರೆಗೆ ಇದರ ವ್ಯಾಪ್ತಿ ಇದೆ. ಒಂದೇ ರೈಲಿನಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ದರ್ಜೆ, ವಾತಾನುಕೂಲಿ ದರ್ಜೆ, ಎರಡನೇ ದರ್ಜೆ, ಸಾಮಾನ್ಯ ದರ್ಜೆ – ಎಲ್ಲಾ ಇರುತ್ತವೆ. ಕಾಸಿಗೆ ತಕ್ಕಂತೆ ಕಜ್ಜಾಯ. ಎಲ್ಲಾ ರೀತಿಯ ಆರ್ಥಿಕ ಸ್ಥಿತಿಗತಿಯ ಪ್ರಜೆಗಳನ್ನೂ ರೈಲ್ವೆ ಈ ರೀತಿ ಬೆಸೆದಿದೆ.

ರೈಲಿಗೆ ಸಾಧ್ಯವಾದದ್ದು ಆಸ್ಪತ್ರೆಗೆ ಸಾಧ್ಯವಾಗದೇ? ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಒಂದೇ ಮಾದರಿ ಎಂಬ ಸರ್ಕಾರಿ ಆಸ್ಪತ್ರೆಗಳು ಏಕಿರಬೇಕು? ಪ್ರಜೆಗಳ ಆರ್ಥಿಕ ಸಾಮರ್ಥ್ಯದ ಮೇಲೆ ರೈಲಿನಂತೆಯೇ ವಿಧವಿಧವಾದ ಕಾಸಿಗೆ ತಕ್ಕ ಕಜ್ಜಾಯದ ರೀತಿಯ ಸರ್ಕಾರಿ ಆಸ್ಪತ್ರ್ರೆಗಳು ಏಕಿರಬಾರದು?

ಒಂದು ಮಾದರಿಯ ಉದಾಹರಣೆಯೊಂದಿಗೆ ಇದನ್ನು ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸಬಹುದು: ನಗರಗಳಲ್ಲಿ ಮೆಟ್ರೋ ರೈಲಿನ ಕಡೆಯ ನಿಲ್ದಾಣದ ಆಸುಪಾಸಿನಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು ನೂರು ಎಕರೆ ಸರ್ಕಾರಿ ಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ನಾಲ್ಕು ಸ್ತರದ ಸರ್ಕಾರಿ ಆಸ್ಪತ್ರೆಗಳು ನಿರ್ಮಾಣ ಆಗಬೇಕು. ಮೊದಲನೆಯ ಸ್ತರ ಸಂಪೂರ್ಣ ಉಚಿತ. ಇಲ್ಲಿ ಯಾವ ಚಿಕಿತ್ಸೆಗೂ ಹಣವಿಲ್ಲ. ಎರಡನೇ ಸ್ತರ ರಿಯಾಯತಿಯ ಆಧಾರದ ಚಿಕಿತ್ಸೆ. ಇಲ್ಲಿ ಯಾವುದೂ ಉಚಿತವಲ್ಲ. ಆದರೆ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಕೆಲಸಕ್ಕೂ ರಿಯಾಯತಿಯ ದರ ಇರಬೇಕು. ಮೂರನೆಯ ಸ್ತರ “ಲಾಭವಿಲ್ಲ-ನಷ್ಟವಿಲ್ಲ” ಮಾದರಿ. ಇಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಚಿಕಿತ್ಸೆಗೂ ದರ ಇರಬೇಕು. ಒಟ್ಟಾರೆ ಈ ಮಾದರಿ ತನ್ನ ಆರ್ಥಿಕ ಅವಶ್ಯಕತೆಗಳನ್ನು ತಾನೇ ಪೂರೈಸಿಕೊಲ್ಲಬೇಕು. ಸಹಾಯಧನಕ್ಕಾಗಿ ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಕೈ ಚಾಚಬಾರದು. ಆದರೆ ಇಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಲಾಭ ಮಾಡುವ ಅವಶ್ಯಕತೆ ಇರಬಾರದು. ನಾಲ್ಕನೆಯ ಸ್ತರ ಐಶಾರಾಮಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆ. ಕಾರ್ಪೋರೆಟ್ ಆಸ್ಪತ್ರೆಗಳಲ್ಲಿ ಇರುವಂತೆ ಇಲ್ಲಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಇರಬೇಕು. ಈ ಸ್ತರದಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಚಿಕಿತ್ಸೆಗೂ ಅದೇ ರೀತಿ ಶುಲ್ಕ ವಿಧಿಸಬೇಕು. ಆದರೆ ಸೌಲಭ್ಯವೂ ಹಾಗೆ ಇರಬೇಕು. ವೈದ್ಯರ ಮತ್ತು ಸಿಬ್ಬಂದಿಯ ವಸತಿ ಸೌಕರ್ಯ, ಶಾಲೆ, ಕಾಲೇಜು, ಅಗತ್ಯವಸ್ತುಗಳ ಲಭ್ಯತೆಯ ವಾಣಿಜ್ಯ ಸೌಕರ್ಯ ಅದೇ ನೂರೆಕರೆ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಇರಬೇಕು.

ನಾಲ್ಕನೆಯ ಸ್ತರದಿಂದ ಬಂದ ಆದಾಯದಿಂದ ಮೊದಲ ಎರಡೂ ಸ್ತರಗಳು ನಡೆಯಬೇಕು. ಅದಕ್ಕಿಂತ ಮೀರಿದ ಖರ್ಚನ್ನು ಮಾತ್ರ ಸರ್ಕಾರ ಭರಿಸಬೇಕು. ಈ ನಾಲ್ಕು ಸ್ತರಗಳ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಒಟ್ಟಾರೆಯಾಗಿ ಆರ್ಥಿಕ ಸ್ವಾವಲಂಬನೆ ಸಾಧಿಸಬೇಕು. ಎರಡು, ಮೂರು ಮತ್ತು ನಾಲ್ಕನೆಯ ಸ್ತರದ ಶುಲ್ಕಗಳನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸಲು ಒಂದು ತಜ್ಞ ಸಮಿತಿ ಇರಬೇಕು. ಈ ಸಮಿತಿಯಲ್ಲಿ ಆರ್ಥಿಕ ತಜ್ಞರು, ಕಾನೂನು ತಜ್ಞರು ಮತ್ತು ವೈದ್ಯರು ಮಾತ್ರ ಇರಬೇಕು. ರಾಜಕಾರಣಿಗಳಿಗೆ ಎಡೆ ಇರಬಾರದು. ಪ್ರತೀ ಆರು ತಿಂಗಳಿಗೊಮ್ಮೆ ಈ ಸಮಿತಿ ಶುಲ್ಕಗಳನ್ನು ಪರಿಷ್ಕರಿಸಬೇಕು ಹಾಗೂ ಅದನ್ನು ಸಾರ್ವಜನಿಕವಾಗಿ ಜಾಲತಾಣಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟಿಸಬೇಕು. ಯಾವುದೇ ಖಾಸಗೀ ಆಸ್ಪತ್ರೆಯೂ ಈ ನಾಲ್ಕನೇ ಸ್ತರದ ಶುಲ್ಕಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಶುಲ್ಕ ವಿಧಿಸಬಾರದು. ಕೆಳಗಿನ ಸ್ತರದಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವ ವೈದ್ಯರಿಗೆ ಹಾಗೂ ಸಿಬ್ಬಂದಿಗೆ ಅಧಿಕ ಸಂಬಳ ಇರಬೇಕು. ಯಾವ ಸ್ತರದಲ್ಲಿ ಎಷ್ಟು ಸಿಬ್ಬಂದಿ ಹಾಗೂ ವೈದ್ಯರು ಇರಬೇಕೆಂಬುದನ್ನೂ ಸಮಿತಿ ನಿರ್ಧರಿಸಬೇಕು. ಇಡೀ ಆರೋಗ್ಯ ಸಮುಚ್ಚಯದ ನಿರ್ವಹಣೆ ಸ್ವತಂತ್ರವಾಗಿರಬೇಕು. ಸರ್ಕಾರಿ ಅಧಿಕಾರಿಗಳ ಮತ್ತು ರಾಜಕಾರಣಿಗಳ ಪ್ರಭಾವ ಇಂತಹ ಸಮುಚ್ಚಯದ ದಿನನಿತ್ಯದ ನಿರ್ವಹಣೆಯಲ್ಲಿ ಇರಬಾರದು.

ಈ ನಾಲ್ಕು ಸ್ತರದ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಪಾರದರ್ಶಕವಾಗಿಯೂ, ಕಟ್ಟುನಿಟ್ಟಾಗಿಯೂ ಇರಬೇಕು. ಯಾವ ರೋಗಿ ಯಾವ ಸ್ತರದಲ್ಲಿ ಚಿತ್ಸೆ ಪಡೆಯಬೇಕೆಂದು ಸ್ವತಃ ಅವರೇ ನಿರ್ಧರಿಸಬೇಕು. ಆದಾಯರೇಖೆಯ ಕೆಳಗಿನ ಪಡಿತರ ಚೀಟಿ, ಆದಾಯ ಪ್ರಮಾಣ ಪತ್ರ ಇಂತಹುವಕ್ಕೆಲ್ಲಾ ಆಸ್ಪದವೇ ಇರಬಾರದು. ಮೂರನೇ ಸ್ತರಕ್ಕೆ ದಾಖಲಾಗಿ ಉಚಿತ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಮಾಡಿಸುವ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಇರಬಾರದು. ಪ್ರಭಾವೀ ಜನಗಳು ಮೊದಲನೆಯ ಸ್ತರದಲ್ಲಿ ಸೇರಿದಂತೆ ದಾಖಲೆ ತೋರಿಸಿ ನಾಲ್ಕನೆಯ ಸ್ತರದಲ್ಲಿ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಮಾಡಿಸುವಂತೆ ಇರಬಾರದು. ಎಲ್ಲಾ ಶುಲ್ಕಗಳೂ ನಗದುರಹಿತ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲೇ ಆಗಬೇಕು. ಅದಕ್ಕೆ ಬೇಕಾದ ಎಲ್ಲಾ ರೀತಿಯ ಸೌಕರ್ಯಗಳೂ ಆ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲೇ ಇರಬೇಕು. ಹಾಗೆಯೇ, ರೋಗಿಗಳ ಸಂಬಂಧಿಗಳಿಗೆ ಉಳಿದುಕೊಳ್ಳಲು ಇದೇ ಮಾದರಿಯ ಹಲವು ಸ್ತರಗಳ ಉಚಿತ ಧರ್ಮಶಾಲೆಯಿಂದ ಹಿಡಿದು ಐಶಾರಾಮಿ ಕೋಣೆಗಳವರೆಗೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಇರಬೇಕು. ಅದಕ್ಕೆ ತಕ್ಕ ಶುಲ್ಕವನ್ನೂ ಈ ಸಮಿತಿ ನಿರ್ಧರಿಸಬೇಕು. 

ಇದೇ ಮಾದರಿ ಪ್ರತೀ 2೦೦ ಕಿ ಮೀ ಗಳಿಗೆ ಒಂದರಂತೆ ರಾಜ್ಯವ್ಯಾಪಿ ಇರಬೇಕು. ಇಂತಹ ಪ್ರತೀ ಸೌಲಭ್ಯವೂ ಯಾವುದಾದರೂ ರೈಲ್ವೆ ನಿಲ್ದಾಣಕ್ಕೆ ಸಮೀಪವಾಗಿ ಇರಬೇಕು. ಇಂತಹಾ ರಾಜ್ಯವ್ಯಾಪಿ ಆರೋಗ್ಯ ಸಮುಚ್ಚಯಗಳ ನಡುವೆ ಅಂತರ್ಜಾಲದ ವೀಡಿಯೊ ಸಂಪರ್ಕ ಇರಬೇಕು. ಕ್ಲಿಷ್ಟಕರ ರೋಗ ಸಮಸ್ಯೆಗಳಲ್ಲಿ ಇತರ ಹಿರಿಯ ವೈದ್ಯರ ಅಭಿಪ್ರಾಯ ಪಡೆಯುವ ಸೌಲಭ್ಯ ಪ್ರತೀ ಸಮುಚ್ಚಯಕ್ಕೂ ಇರಬೇಕು. ಒಂದು ಸಮುಚ್ಚಯದಿಂದ ಇನ್ನೊಂದೆಡೆಗೆ ರೋಗಿಯನ್ನು ವರ್ಗಾಯಿಸುವ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಈ ರೈಲು ಸಂಪರ್ಕದಿಂದ ಸುಲಭವಾಗಿ ಆಗಬೇಕು. ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಆರೋಗ್ಯ ಸಮುಚ್ಚಯದ ನಿರ್ವಹಣೆಯನ್ನೂ ಸಮಿತಿ ಪರಿಷ್ಕರಿಸಿ ಅವರಿಗೆ ದರ್ಜೆಗಳನ್ನು ನೀಡಬೇಕು. ಈ ದರ್ಜೆ ಉತ್ತಮಗೊಳ್ಳಲು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹ ಭತ್ಯೆ ನೀಡಬೇಕು. ಒಂದೇ ಸಮನೆ ಕೆಳ ದರ್ಜೆ ಪಡೆಯುವ ಆರೋಗ್ಯ ಸಮುಚ್ಚಯಗಳ ಮೇಲೆ ನಿಗಾ ವಹಿಸಿ ಅವನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಬೇಕು. ವೈದ್ಯರನ್ನು ಹಾಗೂ ನುರಿತ ಸಿಬ್ಬಂದಿಯನ್ನು ಪದೇ ಪದೇ ವರ್ಗಾವಣೆ ಮಾಡಬಾರದು.

ಸರ್ಕಾರ ಇಚಿಸಿದರೆ ಈ ಮಾದರಿ ಪೂರ್ಣಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ಎರಡು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಜಾರಿಗೆ ಬರಬಹುದು. ಇಂತಹ ಆರೋಗ್ಯ ಸಮುಚ್ಚಯಗಳಲ್ಲಿ ಒಳ್ಳೆಯ ಸಂಬಳ, ಅನುಕೂಲ, ಭೀತಿಯಿಲ್ಲದ ವಾತಾವರಣ, ಪ್ರೋತ್ಸಾಹ, ರಕ್ಷಣೆಗಳನ್ನು ನೀಡಿದರೆ ವೈದ್ಯರು ರಾಜ್ಯದ ಯಾವುದೇ ಮೂಲೆಯಲ್ಲಾದರೂ ಕೆಲಸಕ್ಕೆ ಹೋಗಲು ತಯಾರಾಗುತ್ತಾರೆ. ಆರೋಗ್ಯ ನಿರ್ವಹಣೆಗೆ ಈಗ ಸರ್ಕಾರ ಖರ್ಚು ಮಾಡುವುದಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಖರ್ಚಿನಲ್ಲಿ ಈ ಮಾದರಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಬಲ್ಲದು. ದೇಶವ್ಯಾಪಿ ಆರೋಗ್ಯ ಆಂದೋಲನ ಈ ಮಾದರಿಯಿಂದ ಸಾಧ್ಯ. ಒಂದು ತಜ್ಞ ಸಮಿತಿ ಈ ಮಾದರಿಯನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಿ ಅಂತಿಮ ನೀಲಿನಕ್ಷೆ ತಯಾರಿಸಬೇಕು.

ಎಷ್ಟೇ ಸಮಸ್ಯೆಗಳು ಕಾಡಿದರೂ ನಮ್ಮ ದೇಶದಲ್ಲಿ ಇನ್ನೂ ಪ್ರಾಮಾಣಿಕತೆ, ಕೆಲಸ ಮಾಡುವ ಉತ್ಸಾಹ ಪ್ರಜೆಗಳಲ್ಲಿ ಜೀವಂತವಾಗಿದೆ. ಸರ್ಕಾರ ವಿಫಲವಾಗಿರುವ ಎಡೆಗಳಲ್ಲಿ ಖಾಸಗಿಯವರು ದಿಗ್ವಿಜಯ ಸಾಧಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಎಂಬುದೇ ಈ ಮಾತಿಗೆ ಸಾಕ್ಷಿ. ಪ್ರಜೆಗಳ ಆರೋಗ್ಯ ನಿರ್ವಹಣೆಯಲ್ಲಿ ಸರ್ಕಾರ ಯಶಸ್ಸು ಸಾಧಿಸಬೇಕು. ಸರ್ವರಿಗೂ ಆರೋಗ್ಯ ಎಂಬ ಮಾತು ಕನಸಾಗಿ ಉಳಿಯಬಾರದು.

-------------------------------

  (ನವೆಂಬರ್ 2017 ರಲ್ಲಿ "ವಿಶ್ವವಾಣಿ" ಕನ್ನಡ ದಿನಪತ್ರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟವಾದ ಲೇಖನ)

ವೈದ್ಯರು, ಸರ್ಕಾರ ಹಾಗೂ ಸರಿ-ತಪ್ಪುಗಳ ಪರಿಭಾಷೆ

ವೈದ್ಯರು, ಸರ್ಕಾರ ಹಾಗೂ ಸರಿ-ತಪ್ಪುಗಳ ಪರಿಭಾಷೆ

“ಸಮರದಲ್ಲಿ ಸೋಲುವುದು ಅಪರಾಧವಲ್ಲ; ಆದರೆ ಆ ಸೋಲಿನಿಂದ ಏನನ್ನೂ ಕಲಿಯದೇ ಇರುವುದು ಮಹಾ ಅಪರಾಧ” ಎಂಬ ನಾಣ್ನುಡಿ ಇದೆ.

ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಸರ್ಕಾರ ಮತ್ತು ಖಾಸಗಿ ಆಸ್ಪತ್ರೆಗಳ ವೈದ್ಯರು KPME ಕಾಯ್ದೆಯ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ನಡೆಸಿದ “ಕದನ” ಮಾದರಿಯ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯಿಂದ ಯಾರು ಏನನ್ನು ಕಲಿತರೋ ತಿಳಿಯದು. ಸರ್ಕಾರದ ಪ್ರಭೃತಿಗಳ ಮೊಂಡಾಟ, ರಾಜಕಾರಣದ ಬೃಹತ್ ಶಕ್ತಿಯ ಅಸಹನೀಯ ಪ್ರದರ್ಶನ, “ಖಾಸಗೀ ಆಸ್ಪತ್ರೆಯ ವೈದ್ಯರಿಗೆ ತಕ್ಕ ಪಾಠ ಕಲಿಸುತ್ತೇವೆ” ಎಂಬ ಜಿದ್ದಿನ ಸಂಗಮ ಒಂದೆಡೆಯಾದರೆ, ಸರ್ಕಾರದ ವಿಧೇಯಕವನ್ನು ಹರತಾಳದಿಂದ, ಶಕ್ತಿ ಪ್ರದರ್ಶನದಿಂದ, “ನಾವು ಕೆಲಸ ಮಾಡದಿದ್ದರೆ ಏನಾಗುತ್ತದೆ ನೋಡಿ” ಎಂಬ ಬೆದರಿಕೆಯ ಸ್ವರೂಪದ ವೈದ್ಯರ ವಿರೋಧ ಮತ್ತೊಂದೆಡೆ. ಒಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ, ಆನೆಗಳ ಕಾದಾಟದಲ್ಲಿ ಹುಲ್ಲು ನಾಶವಾದಂತೆ, ಈ ಕಾದಾಟದಲ್ಲಿ ಬಡವಾದದ್ದು ಸಾಮಾನ್ಯ ಪ್ರಜೆಯ ಜೀವ.

ಒಂದು ನಾಗರೀಕ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದಲ್ಲಿ “ಮುಷ್ಕರ”, “ಬಂದ್” ಎಂಬುದಕ್ಕೆ ಆಸ್ಪದವೇ ಇರಬಾರದು. ಆದರೆ ಇಂತಹ ಘಟನೆಗಳಿಂದ ನಮ್ಮ ನಾಗರೀಕತೆಯ ಮಟ್ಟ ತಿಳಿಯುವಂತಾಗಿದೆ. ನಮ್ಮದು ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವವೋ ಅಥವಾ ಗುಂಪು ದೊಂಬಿಯೋ ತಿಳಿಯದಾಗಿದೆ. ಮುಷ್ಕರ ಹೂಡುವವರ ಸಂಖ್ಯಾಬಾಹುಳ್ಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಗಮನ ಸೆಳೆಯುತ್ತದೆಯೇ ವಿನಃ ವಿಷಯದ ಗಹನತೆ ಅಲ್ಲ. ದೊಂಬಿಕೋರರು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ನಷ್ಟ ಮಾಡಿದರೆ ಸರ್ಕಾರ ಎಚ್ಚರಗೊಳ್ಳುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಹೆಚ್ಚು ಎನ್ನುವ ವಿಡಂಬನೆ ನಮ್ಮದು. ಪ್ರಾಯಶಃ ಅದೇ ಕಾರಣಕ್ಕೆ ಸುಮಾರು 20,೦೦೦ ವೈದ್ಯರು ಒಟ್ಟಾಗಿ ಸೇರಿ ಮನವಿ ಮಾಡಿದಾಗ ಕ್ಯಾರೆ ಅನ್ನದ ಸರ್ಕಾರ ಅದೇ ವೈದ್ಯರು ತಮ್ಮ ಸ್ವಂತ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವುದನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಿ ಅಸಹಕಾರ ತೋರಿದಾಗ ಎಚ್ಚೆತ್ತಿತು.

ಈ ರೀತಿಯ ಅಸಹಕಾರ, ಮುಷ್ಕರ – ಇವುಗಳೇ ದಾರಿಯೇ? “ನಮಗೆ ಬೇರಾವ ಪರ್ಯಾಯವಿತ್ತು?” ಎಂದು ಪ್ರಶ್ನಿಸುತ್ತದೆ ವೈದ್ಯ ಸಮೂಹ. ಜನಾಸಕ್ತಿಯ ದಾವೆಗೆ ಉತ್ತರಿಸುತ್ತಾ ನ್ಯಾಯಾಲಯ, “ಆ ವಿಧೇಯಕ ಮಂಡನೆಯಾಗಿ, ಚರ್ಚೆಯಾಗಿ, ಅಂಗೀಕಾರವಾಗಿ, ರಾಜ್ಯಪಾಲರ ಒಪ್ಪಿಗೆ ಪಡೆದು ಚಾಲ್ತಿಗೆ ಬಂದ ಮೇಲೂ ನ್ಯಾಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಪ್ರಶ್ನಿಸಬಹುದು. ಮುಷ್ಕರದ ಅವಶ್ಯಕತೆ ಏನು?” ಎಂದು ವೈದ್ಯರನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸಿತು. ಹೌದು; ಆದರ್ಶ ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಹಾಗೇ ನಡೆಯುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಆ ಮಟ್ಟದ ಆದರ್ಶವನ್ನು ನಮ್ಮ ಸಮಾಜ, ಸಮಾಜಪಾಲಕರು ಉಳಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆಯೆ? ನಮ್ಮ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳು ಅಷ್ಟು ತ್ವರಿತವಾಗಿ ನ್ಯಾಯನಿರ್ಣಯ ಮಾಡುತ್ತವೆಯೇ? ಎಂದೆಲ್ಲಾ ಕೇಳುವಂತಿಲ್ಲ.

“ವಜ್ರವನ್ನು ವಜ್ರದಿಂದಲೇ ಕತ್ತರಿಸಬೇಕು” ಎಂಬ ಮಾತು ಎರಡೂ ಬದಿಯಲ್ಲಿ ವಜ್ರಗಳು ಇದ್ದರೆ ಮಾತ್ರ ಸಮಂಜಸ! ಆದರೆ ಅಜ್ಞಾನ, ತಪ್ಪು ಮಾಹಿತಿ, ಅಹಂಭಾವ, ಅಧಿಕಾರದ ಮದ – ಇವುಗಳ ಸಂಯೋಗವನ್ನು ಎದುರಿಸುವುದು ಹೇಗೆ? ಇಲ್ಲಿ ವೈದ್ಯರು ಎಡವಿದರೆ? ಯಾವ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ವೈದ್ಯರು ಮುಷ್ಕರಕ್ಕೆ ಇಳಿದರೋ, ಆ ಮಾಹಿತಿ ಸರಿಯಾಗಿತ್ತೇ? ಆ ವಿಷಯವಾಗಿ ಒಂದು ಒಗ್ಗಟ್ಟಿನ ಆಲೋಚನೆಯನ್ನು ವೈದ್ಯ ಸಂಘ ನಡೆಸಿತ್ತೇ? ಈ ವಿಷಯವಾಗಿ ಅಧಿಕಾರಯುತವಾಗಿ ಸೆಣಸಬಲ್ಲ ನಾಯಕರನ್ನು ವೈದ್ಯಸಂಘ ಗುರುತಿಸಿ ಅವರನ್ನು ವಿಶ್ವಾಸಕ್ಕೆ ತೆಗೆದುಕೊಂಡಿತ್ತೇ? ಮುಷ್ಕರವಲ್ಲದೆ ಬೇರೆ ವಿಧಾನಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಸಲಹೆ, ಅಭಿಪ್ರಾಯ ಪಡೆದಿತ್ತೇ? ಮುಷ್ಕರ ಏಕಪಕ್ಷೀಯವಾಗಿ ತೆಗೆದುಕೊಂಡ ನಿರ್ಧಾರವೇ? ಒಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಒಂದು ಸಮರ್ಥ ಕಾರ್ಯತಂತ್ರದ ಅಭಾವ ಇತ್ತು ಎಂದು ಹಲವು ಹಿರಿಯ ವೈದ್ಯರು ಅಭಿಪ್ರಾಯ ಪಡುತ್ತಾರೆ. “ಸರ್ಕಾರದ ನಿರ್ಧಾರ ವಿವೇಚನಾರಹಿತವಾಗಿದ್ದರೂ, ನಮ್ಮ ಪ್ರತಿಧಾಳಿಯೂ ಅಷ್ಟೇ ಘೋರವಾಗಿದ್ದರೆ ಮಾತ್ರ ಕೆಲಸ ನಡೆಯುತ್ತದೆ” ಎಂಬ ವೈದ್ಯರ ನಿಲುವು ಸಮಂಜಸವೇ ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆ ಸಾರ್ವಜನಿಕರ ಮನದಲ್ಲಿ ಪ್ರಶ್ನೆಯಾಗಿಯೇ ಉಳಿಯಿತು.

ಹೌದು; ಖಾಸಗೀ ಆಸ್ಪತ್ರೆಗಳ ವೈದ್ಯ ಸಮೂಹ ಅಭೂತಪೂರ್ವವಾಗಿ ಒಗ್ಗಟ್ಟು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿ ಒಟ್ಟಾಗಿ ನಿಂತಿತು. ಆದರೆ ಅದಕ್ಕೆ ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರಿಗೂ ತಮ್ಮದೇ ಆದ ಕಾರಣಗಳಿದ್ದವು. ನಿಶ್ಶಬ್ದವಾಗಿ ಬೆಂಬಲ ಸೂಚಿಸಿದ ಹಲವಾರು ವೈದ್ಯರು ಬೇರೆ ವಿಧಿಯಿಲ್ಲದೇ, ತಮ್ಮ ಮಾತು ಕೇಳುವರಿಲ್ಲದೆ, ತಮ್ಮ ವಿಚಾರವನ್ನು ಯಾರಿಗೆ ಹೇಳಬೇಕೋ ತಿಳಿಯದೆ, ವಿರೋಧ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಲಾಗದೆ, ಒಗ್ಗಟ್ಟಿಗೆ ಭಂಗ ತರಲಾಗದೆ ಸುಮ್ಮನಿದ್ದರು. ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಸಂವೇದನೆಯ ಹಲವಾರು ವೈದ್ಯರು “ಎಲ್ಲರ ಒಳಿತಿಗಾಗಿ” ತಮ್ಮ ಮನದಾಳದ ಮಾತುಗಳನ್ನಾಡನಾಡದೆ ಇರಬೇಕಾಯಿತು.

ದೃಶ್ಯ ಮಾಧ್ಯಮದ ಬೇಜವಾಬ್ದಾರಿ ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಬಯಲಾಯಿತು. ಸ್ವಯಂಘೋಷಿತ ದೇವಮಾನವರಿಗೆ, ಡೋಂಗಿ ಜ್ಯೋತಿಷಿಗಳಿಗೆ ತಾಸುಗಟ್ಟಲೆ ಸಮಯ ನೀಡುವ ಈ ದೃಶ್ಯ ಮಾಧ್ಯಮಗಳು, ಕನಿಷ್ಠ ಒಂದು ತಾಸಿನ ಕಾಲವನ್ನೂ ಅರ್ಥಬದ್ಧ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಗೆ ನೀಡಲಿಲ್ಲ. ಕಾನೂನು ಪಂಡಿತರು, ರಾಜಕಾರಣಿಗಳು, ವೈದ್ಯಪ್ರಮುಖರು, ಸಾಮಾನ್ಯ ಜನತೆ – ಇವರನ್ನು ಒಟ್ಟುಗೂಡಿಸಿ ಒಂದು ತಾಸಿನ ಚರ್ಚೆ ನಡೆಸಿದ್ದರೂ ಎಷ್ಟೋ ಪರಿಹಾರ ಸಿಗುತ್ತಿತ್ತು. ಆದರೆ ಅದು ನಡೆಯಲಿಲ್ಲ. ಮುಂದೆಂದಾದರೂ ಇಂತಹ ಚರ್ಚೆ ನಡೆಯುವ ಭರವಸೆಯೂ ಇಲ್ಲ. ನಮ್ಮ ದೇಶದ ದೃಶ್ಯ ಮಾಧ್ಯಮಕ್ಕೆ ಅದು ಬೇಕಿಲ್ಲ.

ಒಬ್ಬ ಸಾಮಾನ್ಯ ಪ್ರಜೆಯ ಮೇಲೆ ಈ ಘಟನಾವಳಿ ಎಂತಹ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರಿತು ಎಂಬ ಬಗ್ಗೆ ಯಾರೂ ತಲೆ ಕೆಡಿಸಿಕೊಂಡಂತಿಲ್ಲ. ಅರೆಬರೆ ತಿಳಿದ ಕೆಲವು ಜನಸಾಮಾನ್ಯರು ಅರೆಬೆಂದ ನಿರ್ಣಯ ನೀಡಿ ತಮ್ಮ ಅಜ್ಞಾನವನ್ನು ಮೆರದದ್ದೇ ಆಯಿತು. ಇಡೀ ವಿಧೇಯಕದ ಸಾಧಕ-ಬಾಧಕಗಳನ್ನು ಜನಸಾಮಾನ್ಯರಿಗೆ ತಿಳಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನವನ್ನು ಯಾರೂ ಮಾಡಲಿಲ್ಲ ಎಂಬುದೇ ಖೇದದ ಸಂಗತಿ. ಸರ್ಕಾರ ತನ್ನ ಮೂಗಿನ ನೇರಕ್ಕೆ ಮಾತನಾಡಿದರೆ, ವೈದ್ಯರು ತಮ್ಮ ಆಲೋಚನೆಗಳನ್ನು ಮಾತ್ರ ಮುಂದಿಟ್ಟರು. ಒಬ್ಬರನ್ನು ಇನ್ನೊಬ್ಬರು ಹಳಿಯಲು ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡ ಸಮಯವನ್ನು ಅರ್ಥಬದ್ಧ ವಿವರಣೆಯಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಸಿದ್ದರೆ ಜನಸಾಮಾನ್ಯರಿಗೆ ಕನಿಷ್ಠ ಈ ವಿಧೇಯಕ ಏನೆಂದಾದರೂ ತಿಳಿಯುತ್ತಿತ್ತು. ಕಡೆಗೆ ತಲುಪಿದ್ದು ತಪ್ಪು ಸಂದೇಶಗಳು ಮಾತ್ರ.

ಆರೋಗ್ಯದ ಸಂರಕ್ಷಣೆ ನಮ್ಮ ದೇಶದಲ್ಲಿ ಒಂದು ವಿಚಿತ್ರ ಪ್ರಕಾರವಾಗಿ ನಡೆಯುತ್ತದೆ. ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ತೀರಾ ದಯನೀಯವಾದಾಗ ಮಾತ್ರ ಆಸ್ಪತ್ರೆಯ ಮುಖ ನೋಡುವ ಬಹಳಷ್ಟು ಜನ ನಮ್ಮಲ್ಲಿ ಇದ್ದಾರೆ. ಇಂತಹ ಪ್ರಜಾನೀಕಕ್ಕೆ ಆಸ್ಪತ್ರೆ ತಲುಪಿದಾಗ ಅಲ್ಲಿ ವೈದ್ಯರು ಇಲ್ಲದಿದ್ದರೆ ಆಘಾತವಾಗುವುದು ಸಾಮಾನ್ಯ. ಮೊದಲೇ ಕ್ಷೀಣಗೊಂಡ ಆರೋಗ್ಯ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಇಂತಹ ಆಘಾತ ಉಂಟು ಮಾಡುವ ಪರಿಣಾಮ ಅಷ್ಟಿಷ್ಟಲ್ಲ. ಅದನ್ನು ಅನುಭವಿಸಿದವರೇ ಬಲ್ಲರು. ಇದು ಒಂದು ರೀತಿ ಹೆಜ್ಜೆ ಇಟ್ಟ ನೆಲ ಕುಸಿದ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ. ಇಂತಹ ಮನಸ್ಥಿತಿ ಉಳ್ಳ ಪ್ರಜೆಗಳ ಸಮೂಹಕ್ಕೆ ಆರೋಗ್ಯ ಸಂರಕ್ಷಣೆ ನೀಡುವುದು ಸುಲಭದ ಮಾತಲ್ಲ. ಇಂದಿಗೂ ಬಹಳಷ್ಟು ವೈದ್ಯರು ತುರ್ತುಚಿಕಿತ್ಸೆಯ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಫೀಸಿನ ವಿಷಯದ ಬಗ್ಗೆ ಆಲೋಚಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಅನೇಕಾನೇಕ ವೈದ್ಯರು ವರ್ಷಗಟ್ಟಲೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿಯೂ ಹಣದ ಬಗ್ಗೆ ನಿರ್ಲಿಪ್ತರಾಗಿರುವ ಉದಾಹರಣೆಗಳು ನಮ್ಮ ದೇಶದಷ್ಟು ಬೇರಾವುದೇ ದೇಶದಲ್ಲೂ ಇರಲಿಕ್ಕಿಲ್ಲ. ಸಾಮಾನ್ಯ ಪ್ರಜೆಗಳಿಗೆ ವೈದ್ಯರ ಬೇಗುದಿಗಳು ತಿಳಿದಿರುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಕಡಿಮೆ. ಅದನ್ನು ಅರಿಯಲು ಬಯಸುವವರು ಇನ್ನೂ ಕಡಿಮೆ! ಆದರೆ ವೈದ್ಯ ಮತ್ತು ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಈ ಸಮರದಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಅಮಾಯಕರ ಬಾಳು ಜಜ್ಜಿಹೋದದ್ದು ಸತ್ಯ. ಈ ಸಮರ ಅದೇ ಅಮಾಯಕನ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ನಡೆದದ್ದು ವಿಡಂಬನೆ.

ವಸ್ತುಸ್ಥಿತಿಗಳು ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರ ದೃಷ್ಟಿಕೋನದಲ್ಲೂ ಭಿನ್ನವಾಗಿದ್ದವು. ಎಲ್ಲರ ಆರೋಗ್ಯದ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಖಾಸಗೀ ಆಸ್ಪತ್ರೆಗಳನ್ನು ಒಂದು ಶಿಸ್ತಿನಲ್ಲಿ ಇಡಬೇಕು ಎಂಬ ಭಾವನೆ ಸರ್ಕಾರದ್ದಾಗಿದ್ದರೆ, ತಮ್ಮ ಸುಪರ್ದಿಯಲ್ಲಿರುವ ಆಸ್ಪತ್ರೆಗಳನ್ನೇ ಸರಿಯಾಗಿ ನಡೆಸುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವಿಲ್ಲದ ಸರ್ಕಾರ ನಮ್ಮ ಮೇಲೆ ಸವಾರಿ ಮಾಡುವುದೇಕೆ ಎಂಬ ತರ್ಕ ಖಾಸಗೀ ಆಸ್ಪತ್ರೆಗಳದ್ದು. ಅವರವರ ಪರಿಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಅವರವರು ಸರಿ ಎಂಬ ಭಾವನೆ. ಮತ್ತೊಬ್ಬರ ಹುಳುಕಿನ ಬಗ್ಗೆ ಪುಂಖಾನುಪುಂಖವಾಗಿ ಮಾತನಾಡುತ್ತಿದ್ದ ಎರಡೂ ಬದಿಯವರಿಗೆ ತಮ್ಮ ಪದದಡಿಯ ದೋಷಗಳನ್ನು ಮುಚ್ಚಿಕೊಳ್ಳುವ ತವಕ. ಈ ಕದನದಲ್ಲಿ ಬಲಶಾಲಿಯಾದವನ ಬಾಧ್ಯತೆ ಹೆಚ್ಚು. ಆದರೆ ಇಲ್ಲಿ ಬಲಶಾಲಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ತರ್ಕಕ್ಕೆ ಮೀರಿದ ಅಹಂಭಾವ ಇಡೀ ಸಂದರ್ಭವನ್ನು ಹುಚ್ಚುಹುಚ್ಚಾಗಿ ಕೊಂಡೊಯ್ಯಿತು. ಕಡೆಗೆ ಈ ಸಮರದಲ್ಲಿ ಗೆದ್ದವರಾರೋ ತಿಳಿಯದು. ಆದರೆ ಸೋತದ್ದು ಮಾತ್ರ ಸಾಮಾನ್ಯ ಜನತೆ.

ಇದರಿಂದ ಕಲಿತಿದ್ದಾದರೂ ಏನು? ಅಂತಹ ಪಾಠಗಳು ಏನೂ ಕಾಣುತ್ತಿಲ್ಲ. ಮುಂದೆಂದಾದರೂ ಇಂತಹುದೇ ಸಂದರ್ಭ ಒದಗಿದರೆ ಅದನ್ನು ಈ ಅನುಭವದಿಂದ ಉತ್ತಮವಾಗಿ ನಿರ್ವಹಿಸಬಹುದೇ? ಪ್ರಾಯಶಃ ಇಲ್ಲ. ಈಗಿನ ಕಲಿಕೆ ಮುಂದೆ ಇಂತಹ ಸಂದರ್ಭಗಳೇ ಬಾರದಂತೆ ನೋಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಕಲಿಸಿತೇ? ದುರದೃಷ್ಟವಶಾತ್, ಈ ಪ್ರಶ್ನೆಗೂ ಉತ್ತರ ಋಣಾತ್ಮಕವೇ.

ಕದನವಾಯಿತು. ಗೆದ್ದವರು ಗೆಲ್ಲಲಿಲ್ಲ; ಸೋತವರ ಮೀಸೆ ಮಣ್ಣಾಗಲಿಲ್ಲ; ಯಾರೂ ಏನನ್ನೂ ಕಲಿಯಲೂ ಇಲ್ಲ.

-----

 (ನವೆಂಬರ್ 2017 ರಲ್ಲಿ "ವಿಶ್ವವಾಣಿ" ಕನ್ನಡ ದಿನಪತ್ರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟವಾದ ಲೇಖನ)

Doctors, KPME Act And The Paradox Of Righteousness

***Doctors, KPME Act And The Paradox Of Righteousness***

It is said that, “even when the battle is lost, the learning from it should not be lost”.

I was wondering what the learning was from this recent fight over KPME act. At one side we had obstinate political figures exercising their brutal powers in a vulgar display of “how they can teach a lesson” to doctors. On the other side were the private doctors who felt that the fight has to be through strikes and counter-threats. As a proverb goes, when the elephants fight, it is the grass that’s destroyed. In the fight between system and doctors, it was obvious who the grass was.

In a civilized democracy, there should be nothing called strike (or in our lingo – Bundh). This incidence reiterated the fact that we are neither civilized enough nor a mature democracy. At best, we are quasi-civilized mobocracy, wherein only numbers speak. More rustic, mindless and violent the mob, faster is the remedy. That explains why doctors took so long to get some reply from system.

The display of well behaved numbers did not do the trick. On the contrary, closing down the services and causing inconvenience to the public translated to action.

The clichéd expression “draconian” was used consistently, even when people who used that term were unsure of its meaning! Yes; KPME act sounded more like the Athenian laws of ancient times. But, we live in different times although our political leaders might not have changed much.

“What was the alternative we were left with?” asks the doctor community. The apex court opined that the doctors should have waited until the said act was tabled, debated, passed, approved by governor and then implemented – when it could be challenged in the court. Yes; that is how the events work in utopian system. But, in our nation, we know how events unfold, including legal options.

It takes a diamond to cut a diamond. But, that is when both the parties are diamonds. But, how to fight combination ignorance, ill-information, bloated ego coupled with stupendous power the democracy gives?

There was no precedence for fight, no proper brainstorming, no identification of proper leaders, no consolidated effort involving those who could make a difference – technically, no proper strategy from the other side. When fighting a brute force, it is not an equal and opposite bestial power that always works. It could have been more tact and less feral. But, no. Its physics for rescue with Newton’s third law.

Those who supported the agitation had multiple reasons to do so. But, not everyone concurred with the way it was fought. Those who kept quiet did so because they had no better modus operandi; they were not heard; they lacked the approach to make their opinion matter; they did not want to sound against the populistic mood; they did not want to act against “unity”. In short, they had to suppress their sensibility for the perceived “larger good”.

Those who are simmering against the media for not behaving impartial must have re-learnt how media functions in this glorious nation. The fourth estate in India plays for galleries. They work for ratings and eyeballs. They don’t survive unless they sensationalize. All this happens at the cost of proper sense and nobody is bothered. The visual media does not mind giving daily hourly slots to some stupid sounding self-proclaimed astrologer than having a meaningful debate with experts in the issue. They could have got law-makers, advocates, doctors, human right activists, civilians – together for a debate and discussion. They did not; they would not either. This is the present scenario of media in India. Lesser said, the better.

Probably nobody even bothered to make a root-cause analysis of what transpires to common citizen in this fight. Most of the public was ill-informed (pun unintended). Those who supported the Act had no idea what would be the short term and long term benefits and losses of this act.

Even today, what lures the Indian masses is “saving the money”. A society infested with people which buys anything because it is at a “huge” discount and which votes anyone who pays them hard cash or free stuff during elections, it would be too much to aspire. A big chunk of sensible part of public, as usual, kept seriously quiet – just like they don’t go to polling booths to vote.

Healthcare is not a luxury. In a country with huge population of people who don’t visit hospitals until it’s really serious, the inconvenience is gruesome. Despite the level of public ignorance, the onus of treating them is on healthcare providers. For most of the doctors, money is a secondary priority during emergencies. For many doctors, money has not scaled to top rank in their entire career. But, public hardly realizes that. Nonetheless, one cannot discount the fact that some fellow human being got troubled in a fight which was fought in his name but he had no role to play in it.

The paradigms were so apart. Government felt that it has reasons to straighten up the private healthcare. Doctors felt vindicated that the statutory body which cannot even manage its own hospitals is trying to pass the blame onto someone better. Each had its perceived righteousness in its place. Paradoxically, neither saw the negatives of their own shadows. Worst; more powerful of the duo was too proud even to lend an ear.

The inevitable fate of common public, which ranges from those having hand-to-mouth existence to those earning in eight digits a month, suffered the fruits of this ego-clash.

What is the learning from this battle? None that solid to get etched into our psyche. Did we get any better in handling a similar situation in future? Probably not. Would the strategy for a future war-like situation any better? Unlikely.

In this case, we are not sure if the battle was won or lost. But there was no lesson from it to lose.